Kapitalizmin Tarihi 

Günümüzde,hemen hemen dünyadaki her ekonomi kapitalist çizgisinde organize edilmiştir,ancak aynı zamanda, kapitalizme hemen hemen her yerde,hayal kırıklığı ve şüphe ile bakılır. İlginçtir ki, eleştirilerin hiçbiri yeni değildir. 

Bu eleştiriler kapitalizmin yakasını,kapitalizmin doğuşundan beri bırakmamıştır. Şimdi zamanda geriye bakıp, kapitalizminin kötü şanını nasıl kazandığını ve iyileştirmek için, ne yapılabileceğini anlamaya çalışalım. 

Venedik yakınlarındaki Padova'da da bir kilisenin duvarına ressam Giotto bir fresk(Fresk, ıslak kireç sıva üstüne, ezildikten sonra su ya da su ve kireç bileşimi bir bağlayıcı ile karıştırılan pigmentlerle yapılan resim) çizmektedir. Fresk o zamana kadar Batı'da iyi oturtulmuş bir düşünceyi,tekrar ifade etmekteydi. "Para ve zenginlik peşinde koşmak iyi bir manevi hayatın, ezeli düşmanlarındandır."

İsa Kudüs'teki tapınağa gider, avludaki tüccar ve küçük bankerleri görüp öfkelenir. Bu kutsal yer, ticaretin kirletici aktiviteleri için, uygun bir yer değildir. Hristiyan inancının paranın ahlaksızlığı üzerine görüşleri, çok etkili olur ve kapitalizmin yüzyıllar boyu gelişimini,sekteye uğratır. 

Venedik(1450)

Bir Fransis keşiş olan Luca Pacioli, muhasebe üzerine,ilk kitabı yayımlar. Summa de arithmetica, Modern fabrikaların ve anonim şirketin, doğumuna kadarki en önemli kapitalist icattır. Kitapta Pacioli çift taraflı kazanma yöntemini tanıtır. bu yöntem zamanla tüm şirketlerde standart pratik haline gelir. Pacioli'nin kitabı para ile uğraşmanın,imana bağlı olmadığını önerir.Para ilahi ceza ya da ödül olmayıp, sabır, akıl yürütme ve sıkı çalışma ile öğrenilebilecek bir bilim dalıdır. 

Cenevre, (1555). 

Verdiği etkili vaazlarında, Protestan teolog John Calvin, İsviçreli cemaate, Protestan erdemleri olarak bilinecek şeylerin önemini anlatmaktadır. Sıkı çalışma, özveri, sabır, dürüstlük ve görev bilinci. Bunlar Kapitalizm için,çok faydalı nitelikler haline gelirler. Calvin ve aynı görüşteki vaizler, kendinizi parayla şımartmamanız gerektiğini,söylerler. "Arttırdığınızı doğrudan işinize yatırım olarak,döndürmelisiniz". Calvin, işte başarılı olmanın,Tanrı katında aristokratlıktan, savaşçılıktan ve hatta keşişlikten, daha muteber olduğunu ekler. Teknolojiden ziyade, işte bu dünya görüşü kapitalizmin gelişimini hızlandırmıştır. 

Delft, 1670 

Felemenk Cumhuriyeti. Bağımsızlığını taze kazanmış Felemenk Cumhuriyeti, Dünya'nın, ilk açıkça kapitalist ulusu; tembel aristokratlar, aşağılanıp çalışkan tüccarlar saygı görüyor. Kiliselerde, tasarruf ve sıkı çalışma üzerine Protestan vaazları duyuluyor. Sanatta krallar ve kraliçeler demode olmuş. Johannes Vermeer, "Dantelci" adlı tablosunu bitirmiş. Tabloda dantel yapmanın karmaşık, dikkatli ve tekdüze işçiliği tasvir edilir. Küçük Sokak adlı tablosunda, ressam sessiz sakin kendi evinde yaşamanın,ve bir işle uğraşmanın savaştan veya manastır hayatından, daha çekici olduğunu öne sürer.. The Strand, Londra, Bu bina, Strain&Cable basımevinin ofis ve atölyeleri,Yeni yayımladıkları bir kitapla büyük bir başarı elde ettiler. 

Milletlerin Zenginliği Doğası ve Nedenleri Üzerine Bir İnceleme, Adam Smith adında bir İskoç filozof tarafından yazılmış bu kitap, Smith kapitalist ekonomilerin büyümesini açıklayarak varlık yaratımının üzerindeki gizemi kaldırır. Birkaç önemli sonuca ulaşır:

Kölelik, son derece verimsizdir. Şiddet, çalışan için paradan daha güçsüz bir teşviktir ve kölelerin satın alınması ve idamesi işçi ücretlerini çok aşar. Kapitalistler, çalışanlarına insancıl ve yasal muamele ederek çok daha fazla para kazanırlar. 

Smith, ekonomilerin özelleşme yoluyla büyüdüğünü söyler. Smith, iğne üretimi sanayisinden örnek verir ve şu sonuca varır. bir işçi günde 20 iğne yapabilirken iyi organize olmuş 10 işçi Smith'in adlandırdığı şekliyle iş bölümü sayesinde 200 değil 48.000 iğne yapabilir. Smith ayrıca gizli bir elin kapitalizmi yönlendirdiğini söyler. Bireylerin kendi kârlarını maksimize etmeleri bir yan etki insanların ihtiyacı olan malların sağlanmasıyla cemiyete katkı sağlar. 

Smith'in dediği gibi: "Rızkımızı kasabın, biracının veya fırıncının iyi niyetinden değil, kendi çıkarlarına saygılarından bekleriz" Bu fikirler, bir zamanlar kapitalizmi saran ahlaki şüpheyi de, ayrıca ortadan kaldırmıştır. Fakat iş henüz bitmemiştir.,

Londra,1854

İngiliz ekonomisi muazzam pamuk, gemi inşa, demir-çelik ve kömür endüstrileri sayesinde dünyanın en büyüğü, Tüccarlar ve yeni zengin kapitalist sınıfı aşırı iyi durumdalar ama birçok kişi öfkeli. Victoria İngiltere'sinde vahşi kapitalizmin en tutkulu eleştirmenlerinden,biri olan Charles Dickens bir roman yayımlar: "Zor Zamanlar." Coketown adlı Manchester benzeri bir hayali şehirde geçen roman Mr Gradgrind gibi işçilerine kötü davranan kalpsiz kapitalistleri hedef alır: Maden ocakları ve bacalarda sömürülen küçük çocuklar ve kapitalist zihniyetin doğaya ve insan hayatına tecavüzü  anlatılır. Coketown hakkında Dickens şöyle yazmış:

 "Bu kızıl tuğladan bir şehirdi veya is ve kül izin verse kızıl olacak tuğladan bir şehirdi ama görünen o ki, bir vahşinin boyalı yüzü gibi doğal olmayan bir kara ve kızıl bir şehirdi." Dickens, üreticiler için korkunç koşullara izin verdiği için kapitalizmin kötü olduğunu iddia eder. Kapitalist mantığın etkisi altında, başka türlü olsa iyi olacak insanlar çocukları fabrikalarda çalıştırmayı meşrulaştıran nedenlerle icat edecek veya çalışma hayatlarını tamamlamış zavallı insanları açlığa terkedeceklerdir.

Londra 1860 

İngiliz reformcu John Ruskin,"Sonuna Kadar"ı yayınlar, kitap kapitalizmin üreten yanından çok tüketen yanını hedef alır. Dickens gibi Ruskin de insanların sömürülmesine ve doğanın yok edilmesine tepkilidir. Bir sorusu daha vardır. "Ne adına? " 

Ruskin, büyük kapitalist servetlerin,insanlara saçma şeyler satarak inşa edildiğine dikkat çeker: biblolar, fantezi plakalar işlemeli peçeteler boneler ve oyma büfeler. Manchester'in bütün pamuk fabrikalarının ızdırabı narin fırfırlı çok ucuz gömleklere iştahımızdan besleniyor. Biz, ıvır zıvır için hayatımızı mahvederken

Ruskin'e göre,para sadece ahlaklı bir şekilde kazanılmayıp ahlaklı bir şekilde, insanların asil ve güzel ihtiyaçlarına da harcanmalıdır. Fikrini göstermek için Venedik güzelliği ve Modern İngiltere'nin çirkinliği arasındaki kontrastı kullanır. 

Berlin, 1963

Komünist Doğu Almanya lideri Walter Ulbricht yeni ve iddialı bir plan başlatır.

Neues Ökonomische Sistemi,veya NOS. Kendi görüşünce Doğu Almanlar için kapitalizmin iki büyük başarısızlıklarını çözmeyi amaçlar 

Bir: İşçilere iyi hayat şartlarını garanti edecek devlet okullarının evlerin ve tatil kamplarının sayısını arttıracak.

İkincisi:,Kapitalizmin kot pantolon ve pop müzik gibi serbestliklerine, odaklanmayacak. İnsanlara Platon ve Marx'ın eserlerini verecek ve üretim zinciri hakkında heveslendirici televizyon programları sunacak.,

1976, Dresden Doğu Almanya

Komünizmin ölümcül kusurları, Ocak ayında büyük bir kahve isyanı ile kendini gösterdi. Doğu Almanlar kahve içmeyi seviyor ama küresel fiyatlardaki büyük bir artış, Doğu Almanya'nın,artık yeterince kahve ithal edemeyeceği anlamına geliyor. Politbüro tüm dükkanlardan kahvenin toplatılmasına karar verir ve yerine "mich Kaffee" koyar %51 kahve ve %49 dolgu maddesi: hindiba, çavdar ve şeker pancarı.

Bu duruma memnuniyetsizlik Stasi veya gizli polis ile bastırılmak zorunda kalındı. Bu hayatın küçük lükslerini vermekte çok iyi olan kapitalizme istenmeyen bir övgü oldu.

Hamburg yakınlarındaki Edeka hipermarket,,Kasım 1989. Doğu Almanlar yakın zamanda duvarı aşıp Hamburg yakınlarındaki EDEKA gibi süpermarketlere dümdüz gittiler. Kapitalizmin üretici kapasitesine ve basit ama önemli şeyleri sağlama yetisine hayret ettiler. zeytinyağı, parti şapkaları, hazır hamur işleri ve kahve vs Doğu Alman elitleri ki insanların felsefe, atletizm, lahana turşusu ve eğitsel TV programları ile tatmin olabileceğine inananıyorlardı. İktidardan uzaklaştırıldılar.

Seattle, ABD. 1999,

Endüstriden yasal korumayı kaldırmaya ve pazarı liberalleştirmeye adanmış bir örgüt olan, Dünya Ticaret Örgütü  görüşmelerin bir sonraki turu için toplanır. Komünizmin çöküşünden bu yana 10 yıl geçmiş ve benzeri görülmemiş bir ekonomik büyüme görülmüştür. Politikacıların haleti ruhiyesi iyimser olsa da sokaklarda yüzbinlerce anti-kapitalist protestocu kapitalizmin günahlarına son verilmesi çağrısı ile toplanmış durumda

Sikayetler çarpıcı şekilde, İsa'nınkilere benzer. Kapitalizm üreticiye sahip çıkmıyor ve kapitalizm Hamburger, sürdürülemeyecek kadar ucuz kıyafetler ve cafcaflı dikkat dağıtıcı kitle iletişim araçları için maneviyatı ayaklar altına alıyor

Sakalları ve duruşlarıyla protestocuların birçoğu İsa'nın Rönesans dönemi tasvirleri gibi polis, kalabalığa gözyaşı gazı attı 2000 göstericiyi tutuklayıp Ulusal Muhafız Gücü'nü çağırdı. Protesto Dünya'ya,kapitalizmin kazananlarının yanı sıra Dickens, İsa ve Ruskin ile aynı görüşü paylaşan öfkeli bir ordunun varlığını da,gösterdi. Adam Smith ve Bill Clinton yönünün tersine.

Cupertino, California. 2015 

Apple, resmen Dünya'nın en büyük şirketi. Dev bir başarı hikayesi ama aynı sıkıntılar var. Ortaya çıktı ki Apple, tedarik zincirindeki Foxconn'un işçilerine acı çektirmesinden ve sömürmesinden,dolaylı sorumlu ve Apple Watch'un lansmanı ile elzem bir amacı olmayan bir araç tekrar sormaya başladık neden kendimizi ve gezegenimizi bedeli getirisinden çok büyük şeyler için bitirip yiyoruz?

Genelleştirirsek: 

Kapitalizm inanılmaz üretken, ancak iki büyük kusuru var: İlk olarak, işçilerin çektiklerini,görmezden geliyor sürekli dürtülmediği sürece ve şirketlerin zenginliği, genellikle insanların zorunlu ihtiyacı olmayan şeyler üzerine inşa edilmiştir. Sağlıksız yiyecekler ve kötü televizyon programlarından servetler kazanılıyor. Gelecekteki zorluk nasıl dünyaya ve insanlara iyi davranarak insanca para kazanmanın yanı sıra insanlığın daha asil ihtiyaçları üzerinden para kazanabileceğiz.O zamana kadar İsa'nın tapınaktaki öfkesi, periyodik olarak ortaya çıkacaktır.